Związek Kurpiów

Związek Kurpiów powstał w 1996 r. Jest organizacją pożytku publicznego. Zrzesza osoby związane z Puszczą Zieloną i Puszczą Białą, czy to poprzez urodzenie, czy poprzez zamieszkanie, czy też, a może przede wszystkim, umiłowanie kurpiowskiej ziemi, kultury, historii i obyczajów. Decyduje nie metryka, a przede wszystkim serce.

Związek Kurpiów posiada biało-zieloną flagę oraz biało-zielone logo. Hymnem stowarzyszenia jest pieśń „W Mysëńeckéj Puscy”.

Związek Kurpiów jest stowarzyszeniem regionalnym o zasięgu ogólnopolskim. Siedzibą Zarządu Głównego Związku Kurpiów jest Ostrołęka.

Związek Kurpiów jest organizatorem warsztatów, kursów, konferencji naukowych, konkursów, imprez regionalnych oraz wydawcą książek i magazynu regionalnego „Kurpie”.   Organizacja współpracuje z samorządami, placówkami kultury, szkołami oraz innymi stowarzyszeniami.

Związek Kurpiów jest wydawcą szeregu cennych wydawnictw. M. in.: trzytomowej „Puszczy kurpiowskiej w pieśni” ks. Władysława Skierkowskiego, „Śpiewnika kurpiowskiego”, „Legend i podań Kurpiów”, „Słownika wybranych nazw i wyrażeń kurpiowskich”, książek biograficznych lub wspomnieniowych, takich jak: „Kurpie we wspomnieniach”, „Kurpie. Najważniejsi w dziejach”, „Dźwiękowe ścieżki pamięci”, a także prac naukowych prof. Jerzego Rubacha, dotyczących dialektu kurpiowskiego: „Zasady pisowni kurpiowskiego dialektu literackiego”, „Ortografia kurpiowska”, „Koniugacja kurpiowska” , „Deklinacja kurpiowska”. Od marca 2002 roku stowarzyszenie wydaje magazyn regionalny „Kurpie”.

Związek Kurpiów jest inicjatorem nagradzania osób i instytucji zasłużonych dla regionu kurpiowskiego Nagrodą Kurpika. Nagrody przyznawane są od  2001 roku.
Związek Kurpiów czynnie uczestniczy w ochronie i rozwoju dziedzictwa kulturowego regionu, w tym mowy kurpiowskiej.

Związek Kurpiów to stowarzyszenie ponad podziałami.  Do stowarzyszenia są przyjmowane osoby o różnych poglądach politycznych i różnych światopoglądach. Program działania Związku jest otwarty i każdy, kto chciałby pogłębić swoją kurpiowską tożsamość, poszerzyć swoją wiedzę o Kurpiach, wesprzeć działania organizacji, czynnie coś dobrego zrobić dla ziemi kurpiowskiej, znajdzie tu miejsce i będzie mile przyjęty.

W 2020 roku Związek Kurpiów planuje:

- Zorganizowanie II Olimpiady wiedzy o Kurpiach

- Przeprowadzenie cyklu warsztatów "Mówimy po kurpiowsku"

- Prace nad Encyklopedią Kurpiowską

- Inne działania promocyjne i organizacyjne

Misja
Promocja Regionu Kurpiowskigo. Wzmacnianie więzi międzyludzkich Kurpiów w Regionie i rozproszonych w kraju i za granicą. Edukacja regionalna. Ocalanie od zapomnienia spuścizny materialnej i duchowej Kurpiów.

Prowadzone działania
Organizowanie cykli spotkań w różnych grupach /środowiskach/, z wybitnymi artystami ludowymi, twórcami, seminariów o tematyce regionalnej dla nauczycieli historii, muzyki, plastyki. Zebranie materiałów do edukacji regionalnej. Zorganizowanie Grupy Promocyjnej Kurpiowskiej Sztuki Ludowej. Prowadzenie badań naukowych dotyczących Kurpiowszczyzny. Współpraca z placówkami kultury w zakresie organizacji folklorystycznych imprez kulturalnych oraz z samorządami w zakresie opracowania i realizacji regionalnych planów rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego.

Związek Kurpiów założony został na zjeździe 6 lipca 1996r. Podstawowe zadania Stowarzyszenia to: umacnianie więzi międzyludzkich mieszkańców Kurpiowszczyzny, praca organiczna ludzi związanych z Regionem, mieszkających w kraju i zagranicą, ich integrowanie na rzecz rozwoju gospodarczego, kulturalno-oświatowego i ochrony środowiska naturalnego Kurpiowszczyzny, ocalenie dziedzictwa kulturowego Kurpiowszczyzny, a zwłaszcza duchowej i materialnej sztuki ludowej, obrzędów, zwyczajów i obyczajów. Poprzez skupienie regionalistów, przy współpracy naukowej z prof. zw. dr hab. Jerzym Rubachem rozpoczęto opracowywanie dialektu kurpiowskiego. Najpierw sformalizowane zostały zasady pisowni gwary kurpiowskiej, wykonano słownik, jest opracowywana gramatyka, która zostanie wydana w postaci książki w kwietniu 2016 r. To przedsięwzięcie jest podstawą do dalszych działań w celu zachowania gwary w wydawnictwach oraz nauki dialektu w szkołach. Ważnym obszarem działalności Związku Kurpiów są wydawnictwa, m.in.: Słownik wybranych nazw i wyrażeń kurpiowskich 2013r., Zasady pisowni literackiego dialektu kurpiowskiego 2009r., Śpiewnik Kurpiowski 2011, Gadki kurpiowskie 2015. Wszystkie publikacje popularyzują gwarę kurpiowską. Ważnymi inicjatywami Związku Kurpiów promującymi Kurpiowszczyznę są: magazyn regionalny ,,KURPIE" ukazujący się od 2002 r., prezentujący i utrwalający przeszłość z jej barwną kulturą i historią oraz teraźniejszość wypełnioną pracą nad zachowaniem dziedzictwa Kurpiów, Kurpiki – nagroda prezesa Związku Kurpiów wręczana od 2001 r., przyznawana corocznie przez kapitułę dla osób, zespołów, instytucji i pracodawców za zasługi dla regionu kurpiowskiego, różnego rodzaju konkursy zwiększające zaangażowanie społeczności w tematykę regionalną. Związek Kurpiów poprzez pracę społeczną przygotował ,,infrastrukturę" do nauki gwary kurpiowskiej, opracowany został przez zespół regionalistów w wersji roboczej podręcznik oraz zeszyt do ćwiczeń nauki dialektu kurpiowskiego, przeprowadzony został kilkakrotnie kurs nauki dialektu kurpiowskiego, który ukończyło ok. 60 wolontariuszy i regionalistów. Działania te zostały przeprowadzone przy współpracy międzyinstytucjonalnej Mazowieckiego Kuratorium Oświaty oraz Mazowieckiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Muzeum Kultury Kurpiowskiej pod konsultacją naukową prof. J. Rubacha. Dzięki inicjatywie Związku Kurpiów i współpracy z gminą Kadzidło od września 2015 roku w szkołach podstawowych tej gminy są prowadzone zajęcia regionalne z elementami gwary przez nauczycieli przygotowanych wcześniej przez Związek Kurpiów. Blisko 20 nauczycieli zostało wówczas przygotowanych podczas kursu dot. dialektu kurpiowskiego. W roku 2016 Związek Kurpiów realizował zadanie współfinansowane przez Samorząd Województwa Mazowieckiego, a dotyczące warsztatów gwary kurpiowskiej dla dzieci oraz druk podręcznika do nauki dialektu kurpiowskiego dla dzieci. W roku 2017 Związek Kurpiów realizował zadanie współfinansowane przez Samorząd Województwa Mazowieckiego "Zachowanie niematerialnego dziedzictwa na przykładzie gwary kurpiowskiej" w ramach którego zostały przeprowadzone warsztaty (5 grup po 20 godz, 15 osób) oraz wydany został elementarz do nauki dialektu kurpiowskiego. Związek Kurpiów realizuje projekty ze środków publicznych: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, MENiS, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, starostwa powiatowe w Ostrołęce, Szczytnie, urzędy miejskie, urzędy gminne. Wszystkie realizowane przez organizację projekty oparte są ściśle na specyfice regionu kurpiowskiego: są to obszary wiejskie, o bogatej kulturze i tradycji.