ORATORIUM JAKO ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE SPRZYJAJĄCE INTEGRALNEMU ROZWOJU MŁODEGO CZŁOWIEKA
Toruńskie Oratorium im. bł. ks. Bronisława Markiewicza jako placówka opiekuńczo-wychowawcza wsparcia dziennego to środowisko wychowawcze, którego celem jest integralny rozwój młodego człowieka (wszystkich wymiarów jego osobowości). Dla dzieci i młodzieży w praktyce to miejsce, środowisko
i klimat. Tu można przyjść, spędzić czas przy zabawie, włączyć się
w działalność różnych kół zainteresowań, uzyskać pomoc w nauce. Panuje tu przyjazna atmosfera, można tu spotkać przyjaznych i chętnych do pomocy wolontariuszy. Jest to miejsce, gdzie człowiek może stawać się lepszy, wzrastać w swoim człowieczeństwie oraz przybliżać się do Boga.
Nasze Oratorium ma:
Coś z domu - stwarza poczucie bezpieczeństwa, atmosferę miłości, radości; zauważa się każdego człowieka, interesuje się jego problemami; to dom, który przygarnia, gdzie zawsze czeka ktoś bliski.
Coś ze szkoły - pomaga młodemu człowiekowi w zdobyciu wiedzy, by osiągnął właściwy ogląd rzeczywistości i umiał w niej funkcjonować; Oratorium jest szkołą, która przystosowuje do życia.
Coś z parafii - dąży do rozwoju religijnego, prowadzi do podstawowej wiedzy religijnej poprzez życie zgodne z zasadami naszej wiary, prowadzi młodego człowieka do przyjaźni z Bogiem.
Coś z boiska, podwórka - stwarza atmosferę zabawy, nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi, atrakcyjnego spędzania czasu wolnego, rozwijania swoich zainteresowań i zdolności.
1. ORATORIUM TO DOM, KTÓRY PRZYGARNIA
Dom jest najważniejszą przestrzenią dla każdego człowieka. Prawdziwy dom to nie tylko ściany z cegieł, okna i dach.Wyraz dom posiada dużo znaczeń, dosłownych i przenośnych.
W dosłownych znaczeniu dom to:
-przystosowany pod względem konstrukcyjnym i użytkowym budynek, przeznaczony do celów mieszkalnych;
- są różne rodzaje domów, np. blok, dom jednorodzinny, wielorodzinny
i kawalerka czyli wynajęte przez daną osobę małe mieszkanie.
W przenośnym znaczeniu dom to:
- cała rodzinna atmosfera gdzie czujemy się bezpieczni, otoczeni ciepłem rodzinnym, to miejsce w którym dorastamy, odpoczywamy po ciężkim dniu
w pracy czy szkole;
- jest to ważny element w życiu człowieka.
2. ORATORIUM TO SZKOŁA, KTÓRA UCZY ŻYCIA
Szkoła to miejsce zdobywania wiedzy. Tutaj młody człowiek dowiaduje się ważnych dla niego prawd o sobie samym, o świecie, o Bogu. Szkoła to miejsce zdobywania zawodu. Tutaj uczy się wykonywania pewnych prac i ubogaca się przez nabywanie nowych sprawności. Szkoła to również miejsce uczenia się właściwych relacji z innymi osobami. Tutaj człowiek poznaje prawa rządzące w grupie, w społeczeństwie, we wspólnocie oraz ubogaca swoją umiejętność komunikacji.
O roli wiedzy i umiejętności w kształtowaniu się ludzkiej osobowości dobrze wiedzieli zarówno ksiądz Bosco jak i ks. Markiewicz, którzy na te wartości kładli duży nacisk w swoich systemach wychowawczych. Chłopcom chcieli zapewnić takie środowisko wychowawcze, które zawiera elementy szkoły. Pragnęli, aby w ich ośrodkach wychowawczych pierwszym nauczycielem wszystkich był Chrystus. Jemu pozwalali przemawiać, na Niego w swoich naukach się powoływali, od Niego też sami wciąż się uczyli.
3. ORATORIUM JAKO PARAFIA, KTÓRA EWANGELIZUJE
Kościół, choć jest wspólnotą ludzi różnych narodów, języków i kultur, konkretnemu człowiekowi jawi się w swoich lokalnych strukturach jako parafia. Parafia jest miejscem obecności i zbawczego działania pierwszego
i najwyższego Wychowawcy - Boga w Chrystusie. Parafia - to miejsce przepowiadania Słowa Bożego, miejsce sprawowania sakramentów, a także braterskiej posługi bliźniemu.
Nic więc dziwnego, że ksiądz Bosco, człowiek wielkiej wiary, chciał zapewnić takie środowisko wychowawcze, jakie tworzy, albo powinna tworzyć parafia. Pragnął, aby w oratorium pierwszym wychowawcą wszystkich był Chrystus. Jego przywoływał, do Niego prowadził, Jemu pozwalał oddziaływać na chłopców. Od Niego też sam wciąż się uczył. Dlatego do swoich wychowanków mawiał: "Moją troskę i miłość do was przepełnia pragnienie ratowania waszych dusz". Jego pragnienie i działania odnosiły się do zbawienia duszy, pokoju serca, dobrego samopoczucia i spokojnego sumienia wychowanków. Każde działanie podejmowane przez księdza Bosco miało więc religijne ukierunkowanie. Religia była obecna we wszystkich działaniach świętego. Była punktem wyjścia i celem.
W praktyce wychowawczej Zgromadzenia św. Michała Archanioła wychowanie w wierze i do wiary winny być wpisane w całokształt wychowania. Proces markiewiczowskiego wychowania integruje życie z wiarą.
Ks. Markiewicz pisał: „Człowiek każdy wskutek grzechu pierworodnego od urodzenia jest więcej do złego skłonny, aniżeli do dobrego. Dlatego dziecko samo nie zdoła swych złych skłonności pokonać własnymi siłami; ono potrzebuje do tego pomocy Bożej – przez łaskę i pomocy ludzkiej – przez wychowanie.
To, co wyróżniało religijną pedagogikę ks. Bronisława od metod wychowawczych XIX wieku, było realistyczne podejście do wartości wiary i jej konsekwencji w praktyce. Wymagał tego od siebie i swoich najbliższych współpracowników. Rozumiał to jako katechezę, praktykowanie sakramentów św., szczególnie spowiedzi i komunii św., codzienną Msza św., modlitwy poranne i wieczorne, różaniec i nawiedzenie Najświętszego Sakramentu. Zasadą uzupełniającą religię i rozum była miłość wychowawcza. Te trzy profile mogą się rozwijać swoim rytmem, ale mimo to nieustannie oddziaływają na siebie. Jeżeli rozwijają się harmonijnie, doprowadzą do dojrzałej osobowości. Wychowanie w wierze i dla wiary stwarzało sztab ludzi z mocnym charakterem człowieka obywatela i chrześcijanina.
4. ORATORIUM TO BOISKO, PODWÓRKO NA KTÓRYM DZIECI BAWIĄ SIĘ
„Boisko Żywe – diabeł martwy;
boisko martwe – diabeł żywy!”
/św. Jan Bosco/
Boisko, podwórko, to teren rozumiany jako „pierwsza przestrzeń publiczna”, której doświadcza młody człowiek. Możemy ją zobrazować następująco: dom to bezpieczeństwo, szkoła to systematyczność, a boisko, podwórko to kreatywność i aktywność. W tak pojmowanym wychowaniu integralnym istnieje duża szansa na zaspokojenie podstawowych potrzeb wychowanka, które służą zarówno jego socjalizacji, jak i autorealizacji. Boisko czy podwórko są to miejsca, w których spotykają się przyjaciele. Może być to przyjaźń zarówno na jeden dzień, jak i na całe życie. Mogą się tutaj spotkać, porozmawiać, pobawić czy pograć w jakąś grę. Zawsze wszyscy będą dobrze przyjęci.
Recepta księdza Bosco na świętość zawiera nie tylko modlitwę i naukę, ale także zabawę w gronie kolegów. Kiedy Dominik Savio poprosił księdza Bosco o przepis na świętość, wtedy ten w kilku zdaniach podał mu receptę, która do dziś nie straciła na aktualności. Ksiądz Bosco poprosił Dominika przede wszystkim o to, aby był radosny. Następnie zalecił mu, aby dobrze wypełniał swoje podstawowe obowiązki szkolne (obecność, pilność na zajęciach, odrabianie lekcji) i chrześcijańskie (modlitwa, Msza św. i spowiedź). Na końcu przypomniał chłopcu, aby zawsze brał udział w rekreacji,
w momentach odpoczynku i beztroskiej zabawy w gronie swoich kolegów.
To bardzo ciekawe, że przepis księdza Bosco na świętość zawiera nie tylko modlitwę i naukę, ale także zabawę w gronie kolegów. Wychowawca młodych wiedział jednak, że bez podwórka, bez tego rodzaju spotkania
z młodymi, na jakie pozwala podwórko, nie zdoła dotrzeć do serc chłopców
i nie będzie mógł im pomóc, poprowadzić przez życie. W broszurze „System prewencyjny w wychowaniu młodzieży” św. Jan Bosco tak o tym pisał: „Trzeba zostawić chłopcom wolność, niech skaczą, biegają, wrzeszczą do woli. Gimnastyka, muzyka, deklamacje, teatrzyk, piesze wycieczki stanowią środki
w budowaniu dyscypliny i sprzyjają moralności i świętości”. Tak rozumiane podwórko, z toczącym się na nim życiem, stanowi jeden z fundamentów strategii wychowawczej księdza Bosco. Jest prawdziwym pomostem pomiędzy szkołą i kościołem, pomiędzy doświadczeniami związanymi z rozwojem ludzkim i wzrostem religijnym wychowanka. Dzięki podwórku to wszystko ma szansę się spotkać i współgrać w procesie wychowania.