Celem statutowym PTTK jest rozwijanie oświaty, kultury, kultury fizycznej, rekreacji oraz ochrony środowiska przez turystykę i krajoznawstwo. PTTK skupia turystów i krajoznawców, stwarza warunki ułatwiające im wędrowanie i działalność krajoznawczą w kraju i poza jego granicami oraz reprezentuje ich interesy wobec władz i społeczeństwa.

PTTK:
1) budzi i pogłębia umiłowanie kraju ojczystego oraz jego regionów, kształtuje postawy patriotyczne, upowszechnia wiedzę o przeszłości, współczesności i perspektywach rozwoju Polski;
2) krzewi zamiłowania krajoznawcze i umiejętności turystyczne;
3) szerzy kulturę turystyki, wykorzystuje poznawcze, wypoczynkowe i zdrowotne walory wędrownictwa;
4) pomaga w wędrownictwie indywidualnym, organizuje rajdy, złazy, zloty, rejsy, spływy i inne imprezy, tworzy i upowszechnia system odznak służących rozwojowi zainteresowań krajoznawczych, kultury fizycznej i kultury wędrowania;
5) szerzy wiedzę ekologiczną, inspiruje i prowadzi prace na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego oraz wspiera działania podejmowane w tej dziedzinie;
6) aktywnie uczestniczy w ochronie dóbr kultury;
7) popularyzuje walory krajoznawcze i turystyczne Polski oraz jej dorobek wśród turystów zagranicznych oraz ułatwia turystom polskim wyjeżdżającym za granicę poznawanie walorów krajoznawczych, życia i osiągnięć innych krajów;
8) współdziała i udziela fachowej pomocy towarzystwom i organizacjom opiekującym się Polakami i dziedzictwem kultury polskiej za granicą;
9) szkoli kadry dla realizacji celów PTTK;
10) kultywuje tradycje turystyczne, popularyzuje historię i dorobek PTTK oraz jego poprzedników, dba o archiwizowanie dokumentów;
11) prowadzi działalność przewodnicką i umożliwia przewodnikom tworzenie organizacji samorządowych w ramach PTTK.

Prowadzone działania:
Kursy przewodnickie (górskie i terenowe), kursy organizatora turystyki, kursy przodownickie i instruktorskie, weryfikat odznak PTTK, pokazy slajdów, bazy namiotowe działające w sezonie letnim, wydawanie broszur i skryptów turystyczno-krajoznawczych.