Jesteś tutaj: Strona główna Poradnik Aktualności Dłuższy termin ścigania za przestępstwo podatkowe

Dłuższy termin ścigania za przestępstwo podatkowe

▪ 23 marca 2022 r. ▪ Zaktualizowano: 16 listopada 2023 r. ▪ Autor: Mateusz Musiał

Wraz z początkiem drugiego półrocza 2022 roku, Ministerstwo Sprawiedliwości planuje dokonać znaczącej nowelizacji Kodeksu Karnego Skarbowego. Wśród procedowanych zmian znajdą się nie tylko surowsze kary dla oszustów podatkowych, lecz dojdzie również do wydłużenia terminu karalności za przestępstwo skarbowe.

Dłuższy termin ścigania za przestępstwo podatkowe

Czas karalności przestępstwa skarbowego – obowiązujące zasady

Zgodnie z obowiązującymi regułami wytyczonymi przez Kodeks karny skarbowy (dalej również: KKS) karalność przestępstwa skarbowego jest ograniczona w czasie. W sytuacji uznania, iż osoba dopuściła się popełnienia przestępstwa skarbowego, karalność za dokonanie czynu zabronionego ustaje, jeżeli upłynęło:

  • 5 lat – gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat.
  • 10 lat – gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata.


Wskazania przy tym wymaga, że zgodnie z art. 44 § 2 KKS, karalność przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej ustaje także wówczas, gdy nastąpiło przedawnienie tej należności.

Nie ulega wątpliwości, że do katalogu należności publicznoprawnych zaliczyć należy również należności podatkowe. Oznacza to, że jeśli czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata, a ponadto polega na nieodprowadzeniu należnego podatku do skarbu państwa, to termin karalności za taki czyn będzie krótszy aniżeli 10 lat, jak wyżej wskazano. Wynika to z przywołanego art. 44 § 2 KKS, który w tym względzie utożsamia termin karalności za popełnienie przestępstwa skarbowego z terminem przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Przepis art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej (dalej również: OP) wprowadza generalną regułę, zgodnie z którą zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Przykład:

Podatnik zobowiązany był do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych za 2016 r. i złożenia deklaracji PIT-37, z której wynika jego zobowiązanie podatkowe. Termin płatności i wykazania podatku przypadał na okres do końca kwietnia 2017 r., co oznacza, że przedawnienie ww. zobowiązania podatkowego nastąpi 1 stycznia 2023 r.

Zestawienie przywołanych przepisów OP z KKS wskazuje, iż w niektórych przypadkach popełnienie przestępstwa skarbowego będzie mogło być karalne w terminie krótszym aniżeli ustawowo przyjęty w KKS dziesięcioletni okres.

Przykładem przestępstwa skarbowego, którego karalność wynosi 10 lat i polega na uszczupleniu należności podatkowych odprowadzanych do skarbu państwa, jest czyn wskazany w art. 54 § 1 KKS. W świetle jego brzmienia podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania, lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Takie przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata, gdyż ze względu na brzmienie art. 27 § 1 KKS może za nie zostać orzeczona kara pozbawienia wolności w wysokości 5 lat.

Czas karalności przestępstwa skarbowego – proponowane zmiany

Zgodnie z planowaną nowelizacją Kodeksu karnego skarbowego, Ministerstwo Sprawiedliwości obnosi się z zamiarem wykreślenia art. 44 § 2 KKS. Oznacza to, że karalność za popełnienie przestępstwa skarbowego nie będzie już uzależniona od ewentualnego narażenia skarbu państwa na uszczuplenie. Ponadto zostanie zlikwidowane powiązanie z terminem przedawnienia zobowiązania podatkowego. W związku z tym niezależnie od charakteru popełnionego przestępstwa skarbowego – w sytuacji, gdy dokonanie czynu będzie wiązało się z możliwością nałożenia kary pozbawienia wolności na okres dłuższy niż 3 lata – jego karalność nie ustanie przed upływem 10 lat.

Nowelizacja KKS – etap legislacyjny

Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw, o którym piszemy w treści niniejszego artykułu, od 9 marca znajduje się na etapie konsultacji publicznych. Ministerstwo Sprawiedliwości deklaruje jednak chęć przeprowadzenia całego procesu legislacyjnego tak, aby projekt doczekał się swojego wejścia w życie nie później niż w drugim półroczu 2022 roku.

Specjalista ds. postępowań sądowo-administracyjnych 

mateusz.musial@pitax.pl

Mateusz Musiał

Doświadczenie zawodowe zdobywał współpracując z kancelariami doradztwa podatkowego oraz sprawując samodzielną obsługę prawną podmiotów gospodarczych i osób fizycznych. Specjalizuje się w postępowaniach podatkowych, egzekucyjnych przed administracją skarbową oraz sądowoadministracyjnych. Aktywnie uczestniczył w opracowywaniu strategii procesowych oraz analizie transakcji pod kątem występowania ryzyka podatkowego. (...)

Darmowe rozliczenie Bezpieczna wysyłka Wsparcie ekspertów Średnia ocena 12 lat na rynku 5 razy więcej ulg

Zalety rozliczenia PIT
z PITax.pl

Zaleta PITax.pl

korzystne rozliczenie – podpowiadamy jak zapłacić możliwie niski podatek

Zaleta PITax.pl

system zgodny z najnowszymi przepisami podatkowymi

Zaleta PITax.pl

z weryfikatorem poprawności wprowadzonych danych

Zaleta PITax.pl

z oficjalnym Urzędowym Poświadczeniem Odbioru (UPO)

Sprawdź najwyżej oceniany w Polsce program do rozliczeń PIT

PITax.pl Łatwe Podatki to wygodny, szybki i darmowy sposób na Twoje PITy.

Rozlicz PIT Online

Program ten umożliwia swobodny wybór i przekazanie 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych wybranej Organizacji Pożytku Publicznego.

Pomoc Techniczna

  • 534 30 50 40
  • pn-pt 9:00 – 17:00
  • ikona emailpomoc@pitax.pl

Krajowa Informacja Skarbowa

  • 22 330 0 330
  • pn-pt 8:00 – 18:00