Jesteś tutaj: Strona główna Poradnik Sytuacje podatkowe Otrzymanie darowizny i podatki

Otrzymanie darowizny i podatki

▪ 4 stycznia 2013 r. ▪ Zaktualizowano: 16 listopada 2023 r. ▪ Autor: Dorota Łesak

Otrzymanie darowizny wiąże się z koniecznością zapłaty podatku. Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej, do której należy obdarowany. Jest jednak i grupa osób, która jest zwolniona z tej przykrej konieczności. W poniższym rozdziale dowiesz się, czy i Ty możesz należeć do tej grupy.

Otrzymanie darowizny i podatki

Spis treści

  1. Limity nieopodatkowanej darowizny
  2. Stawki podatku do zapłacenia
  3. Kiedy nie zapłacimy podatku od darowizny?

Limity nieopodatkowanej darowizny

Wysokość podatku zależy od kwoty nabytej darowizny oraz od przynależności nabywcy do określonej grupy podatkowej. Ustawodawca wyróżnił tu trzy grupy podatkowe.

I grupa to:

  • małżonek (obecny, nie były), małżonek w separacji,
  • zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki),
  • wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie),
  • rodzeństwo,
  • pasierb,
  • ojczym,
  • macocha,
  • teściowie,
  • zięć,
  • synowa.

II grupa to:

  • zstępni rodzeństwa (np. siostrzeniec, bratanek),
  • rodzeństwo rodziców (np. wuj, ciotka),
  • zstępni i małżonkowie pasierbów,
  • małżonkowie rodzeństwa (np. mąż siostry),
  • rodzeństwo małżonków (np. brat żony - szwagier),
  • małżonkowie rodzeństwa małżonków (np. mąż siostry męża),
  • małżonkowie innych zstępnych (np. żona wnuka).

III grupa to:
wszystkie pozostałe osoby, niezaliczone do pozostałych grup.

 Nabywca (obdarowny) musi zapłacić podatek, gdy w ciągu 5 lat wartość darowizny od jednej osoby na jego rzecz przekroczyła limit: 

  1. 9 637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
  2. 7 276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej.
  3. 4 902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Stawki podatku do zapłacenia

Wysokość podatku w grupie I
Kwota nadwyżki do 10 278 zł – podatek wynosi 3% darowizny nieobjętej zwolnieniem.
Kwota nadwyżki od 10 278 zł do 20 556 zł – podatek wynosi 308,30 zł + 5% od nadwyżki ponad 10 278 zł.
Kwota nadwyżki powyżej 20 556 zł – podatek wynosi 822,20 zł + 7% od nadwyżki
ponad 20 556 zł.

Wysokość podatku w grupie II
Kwota nadwyżki do 10 278 zł - podatek wynosi 7% darowizny nieobjętej zwolnieniem.
Kwota nadwyżki pomiędzy 10 278 zł a 20 556 zł – podatek wynosi 719,50 zł + 9% od nadwyżki ponad 10 278 zł.
Kwota nadwyżki od 20 556 zł – podatek wynosi 1 644,50 zł + 12% od nadwyżki
ponad 20556 zł.

Wysokość podatku w grupie III
Kwota nadwyżki do 10 278 zł – podatek wynosi 12% darowizny nieobjętej zwolnieniem.
Kwota nadwyżki od 10 278 zł do 20 556 zł – 1 233,40 zł plus 16% od nadwyżki ponad 10 278 zł.
Kwota nadwyżki powyżej 20 556 zł – 2 877,90 zł + 20% od nadwyżki ponad 20 566 zł.

Obliczenie podatku od darowizny - przykłady

PRZYKŁAD 1.

Dostaliśmy darowiznę od teściowej w wysokości 18 000 zł.  Jaki podatek powinniśmy zapłacić?

1. Należy ustalić różnicę pomiędzy wartością darowizny a przysługującym nam limitem.

Teściowie znajdują się w I grupie podatkowej, dlatego nasz limit, do którego nie zapłacimy podatku, to 9637 zł.
Wartość darowizny od teściowej: 18 000 zł.
Różnica: 18 000-9 637=8 363 zł.

2. Nasza darowizna przekracza limit o 8 363 zł. Dla darowizn, które przekraczają limit o 8 363 zł (kwota do 10 278 zł) podatek wynosi 3%.

3. Powinniśmy zapłacić podatek w wysokości 251 zł (3%*8363 zł). Wysokość podatku zaokrąglamy do pełnych złotych.

PRZYKŁAD 2.

Dostaliśmy od zięcia na rachunek bankowy kwotę w wysokości 120 000 zł tytułem darowizny.
Jaki podatek powinniśmy zapłacić?

1. Należy ustalić różnicę pomiędzy wartością darowizny a przysługującym nam limitem.
Zięć znajduje się w I grupie podatkowej, dlatego nasz limit, do którego nie zapłacimy podatku,
to 9 637 zł.
Wartość darowizny od teściowej: 120 000 zł.
Różnica: 120 000-9 637=110 363 zł.

2. Nasza darowizna przekracza limit o 110 363 zł. Dla darowizn, które przekraczają limit
o 110 363 zł (kwota ponad 20 556 zł) podatek wynosi 822,20 zł + 7% nadwyżki ponad 20 556 zł.

3. Powinniśmy zapłacić podatek w wysokości: 822, 20 zł+7%*(110 363 - 20 556)=822,20+ 7%* 89 807

4. Nasz podatek do zapłaty wynosi: 7 109 zł (podatek zaokrąglamy do pełnych złotych).

PRZYKŁAD 3.

Dostaliśmy od wujka darowiznę o wartości 15 000 zł. Jaki podatek zapłacimy?

1. Należy ustalić, w której grupie podatkowej znajduje się wujek.

Wujkowie należą do drugiej grupy podatkowej, dlatego stosujemy stawki widniejące w tej grupie.

2. Należy ustalić różnicę pomiędzy wartością darowizny a przysługującym nam limitem.

Dla osób należących do II grupy podatkowej limit wynosi 7 276 zł.
Wartość darowizny od wujka: 15 000 zł.
Różnica: 15 000 zł - 7 276 zł=7 724 zł

3. Nasza darowizna przekracza limit o 7 724 zł. Dla darowizn, które przekraczają limit o 7 724 zł (kwota do 10 278 zł), w II grupie podatkowej podatek wynosi 7% wartości darowizny ponad limit.

4. Nasz podatek do zapłaty wynosi: 7%* 7 724 zł =541 zł (podatek zaokrąglamy do pełnych złotych)

Kiedy nie zapłacimy podatku od darowizny?

Gdy wartość darowizny nie przekracza 9637 zł - od osób z pierwszej grupy podatkowej.
Gdy wartość darowizny nie przekracza 7276 zł - od osób z drugiej grupy podatkowej.
Gdy wartość darowizny nie przekracza 4902 zł - od osób z trzeciej grupy podatkowej.
Powyższe limity dotyczą otrzymanych darowizn od jednej osoby w ciągu 5 lat.

Członkowie najbliższej rodziny tj. małżonkowie, wstępni, zstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym i macocha (czyli pierwsza grupa podatkowa za wyjątkiem teściów, zięcia i synowej) nie płacą podatku od darowizny niezależnie od jej kwoty.

Jednak aby nie zapłacić podatku członkowie najbliższej rodziny powinni przekazać kwotę
na rachunek bankowy obdarowanego. Jeżeli darowiznę otrzymamy bezpośrednio do ręki musimy uiścić należny podatek.

Obdarowani muszą w celu uzyskania ulgi :

  • Zgłosić nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych, jeżeli ich jednostkowa wartość przekracza 9637 zł, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie sześciu miesiący 
    od dnia ich nabycia. Zgłoszenia należy dokonać na formularzu SD-Z2. Zgłoszenie to ma tylko charakter informacyjny. A niedopełnienie tego obowiązku grozi karną stawką podatku w wysokości 20% wartości darowizny.
  • W przypadku uzyskania w ramach darowizny określonej kwoty pieniędzy – posiadać dowód dokonania przez darczyńcę przekazu z rachunku bankowego, SKO, lub przekazu pocztowego.

WAŻNE: Przekazanie gotówki NIGDY nie będzie zwolnione z podatku – na ww. warunkach. 
Jeżeli ten warunek nie zostanie spełniony, to musimy zapłacić podatek właściwy dla stawek z I grupy podatkowej.

Spec. ds. Rachunkowości i Finansów

Dorota Łesak

Absolwentka administracji publicznej na Uniwersytecie Wrocławskim. Uzyskała dwa tytuły zawodowe: administratywisty oraz technika ekonomisty, co przekłada się na doskonałe kwalifikacje w zakresie rozliczeń podatkowych. Specjalizuje się w rozliczeniach PIT. (...)

Darmowe rozliczenie Bezpieczna wysyłka Wsparcie ekspertów Średnia ocena 12 lat na rynku 5 razy więcej ulg

Zalety rozliczenia PIT
z PITax.pl

Zaleta PITax.pl

korzystne rozliczenie – podpowiadamy jak zapłacić możliwie niski podatek

Zaleta PITax.pl

system zgodny z najnowszymi przepisami podatkowymi

Zaleta PITax.pl

z weryfikatorem poprawności wprowadzonych danych

Zaleta PITax.pl

z oficjalnym Urzędowym Poświadczeniem Odbioru (UPO)

Sprawdź najwyżej oceniany w Polsce program do rozliczeń PIT

PITax.pl Łatwe Podatki to wygodny, szybki i darmowy sposób na Twoje PITy.

Rozlicz PIT Online

Program ten umożliwia swobodny wybór i przekazanie 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych wybranej Organizacji Pożytku Publicznego.

Pomoc Techniczna

  • 534 30 50 40
  • pn-pt 9:00 – 17:00
  • ikona emailpomoc@pitax.pl

Krajowa Informacja Skarbowa

  • 22 330 0 330
  • pn-pt 8:00 – 18:00