„Pałacyk+” na tle innych likwidowanych ulg
Uchwalenie nowelizacji ustawy o PIT w kształcie zademonstrowanym 24 marca 2022 roku, doprowadzi do likwidacji trzech istotnych preferencji podatkowych. Wszystkie zostały wprowadzone do systemu podatkowego wraz z początkiem roku w ramach realizacji programu „Polski Ład” oraz dotyczą:
- ulgi dla klasy średniej,
- ulgi na zabytki,
- abolicji podatkowej.
Najwięcej kontrowersji wzbudziła pierwsze z wymienionych powyżej odliczeń. U podstaw zastrzeżeń formułowanych wobec ulgi dla klasy średniej leżały złożoność jej konstrukcji, w szczególności zaś godzenie w konstytucyjną zasadę równości wobec prawa. Abolicja podatkowa natomiast została wycofana z systemu podatkowego przed możliwością ze skorzystania z niej.
O ile w przypadku ulgi dla klasy średniej zastrzeżenia konstytucyjne budziło jej zaimplementowanie do polskiego porządku podatkowego, o tyle problem z ulgą na zabytki przejawia się w ugodzenie zasady - ochrony praw nabytych oraz ochronę interesów w toku - poprzez jej likwidację.
Na czym polega ochrona praw nabytych?
Ochrona praw nabytych jest jedną z naczelnych zasad konstytucyjnych co oznacza, że obowiązuje od początku istnienia w polskim obrocie prawnym ustawy zasadniczej. Jej istota została jednoznacznie wyeksponowana w utrwalonym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, z czego najlepszym przykładem jest wyrok z dnia 4 stycznia 2000 r. o sygn. akt K 18/99. W świetle tego orzeczenia u podstaw praw nabytych znajduje się dążenie do zapewnienia jednostce bezpieczeństwa prawnego i umożliwienia jej racjonalnego planowania przyszłych działań.
Innymi słowy ochronę praw nabytych można określić jako niemożność odebrania praw już nabytych przez cały okres trwania uprawnień.
Wydatki poniesione przez podatników
Mając na uwadze powyższe nie sposób uznać, iż zapowiedź wycofania ulgi na zabytki w okresie kwartału od początku jej obowiązywania, wypełnia standard stabilności i bezpieczeństwa prawa. Nie ulega wątpliwości, że duże grono podatników podejmując nakłady finansowe związane z nabyciem nieruchomości bądź jej renowacją, dokonywało inwestycji ze świadomością ich wykorzystania w dalekiej perspektywie czasu.
Ponadto spostrzeżenia wymaga, iż ilość oraz wartość inwestycji związanych z zabytkowymi obiektami uległa znaczącemu wzrostowi wraz z początkiem roku. Można zatem postawić wniosek, że wiele osób powzięła nakłady na nieruchomości, z uwagi na ujęcie w swoich kalkulacjach wartości ulgi na zabytki. Abstrahując już od samej wartości zabytkowych budowli, podatnicy ponieśli również wydatki na modernizację bądź renowację nieruchomości w wyniku sporządzenia kosztorysów obejmujących okres dłuższy aniżeli 3 miesiące.
Reasumując, należy uznać, że likwidacja ulgi na zabytki – zwanej również ulgą „Pałacyk+” – stanowi oczywiste naruszenie konstytucyjnej zasady ochrony praw nabytych. Osoby ponoszące wydatki mieszczące się w zakresie przedmiotowym wycofywanej ulgi, nabyły bowiem ekspektatywę uwzględnienia ulgi w ich wyniku podatkowym.
pomoc@pitax.pl