Kontekst orzeczenia
Wyrok TEUE był efektem pytania prejudycjalnego (I SA/Wr 448/19), z jakim wystąpił Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. Pytanie dotyczyło zgodności z Dyrektywą VAT oraz Traktatem o UE, a w szczególności z zasadą proporcjonalności, przepisów ustawy o VAT dotyczących możliwości nakładania 20% sankcji VAT w przypadku dobrowolnej korekty rozliczenia podatkowego.
Pytanie prejudycjalne WSA we Wrocławiu odnosiło się do art. 112b ust. 2 ustawy o VAT, który daje organom podatkowym możliwość nakładania na podatnika sankcji, nawet jeśli skoryguje rozliczenia VAT po zakończonej kontroli i ureguluje zobowiązania podatkowe. Sankcja mogła w tej sytuacji wynieść 20% zamiast 30%. Wrocławski Sąd miał wątpliwości, czy zastosowanie sankcji, gdy w efekcie błędnej interpretacji przepisów nie nastąpiło uszczuplenie należności podatkowych, jest zgodne z zasadą proporcjonalności. Wspomniane przepisy w opinii Sądu w żaden sposób nie uwzględniały rzeczywistych zamiarów podatnika.
Sankcje VAT niezgodne z dyrektywą VAT
TSUE wskazał, że „art. 273 dyrektywy VAT i zasadę proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, które nakładają na podatnika, który błędnie zakwalifikował transakcję zwolnioną z VAT jako transakcję podlegającą temu podatkowi, sankcję wynoszącą 20% kwoty zawyżenia zwrotu VAT nienależnie żądanej, w zakresie, w jakim sankcja ta ma zastosowanie bez rozróżnienia zarówno w sytuacji, w której nieprawidłowość wynika z błędu w ocenie popełnionego przez strony transakcji co do podlegania przez dostawę opodatkowaniu, który to błąd cechuje brak przesłanek wskazujących na oszustwo i uszczuplenia wpływów do skarbu państwa, jak i w sytuacji, w której nie występują takie szczególne okoliczności”.
Znaczenie wyroku dla polskich podatników
Rozstrzygniecie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej to pozytywna wiadomość dla polskich podatników VAT. TSUE krytycznie odniósł się do automatyzmu w nakładaniu sankcji bez właściwego rozróżnienia, czy przyczyną nieprawidłowego rozliczenia VAT był błąd czy też oszustwo.
Wyrok może stanowić ważny argument w ewentualnych sporach z organami podatkowymi w przypadku podatników, którzy przeprowadzili korektę swoich nieprawidłowych rozliczeń VAT, a pomimo to zostali ukarani sankcjami VAT. Wyrak otwiera także możliwość wznowienia postępowań podatkowych, w wyniku których nałożono takie sankcji, co pozwoli na zwrot wcześniej zapłaconych kar.
pomoc@pitax.pl