Kto podlega przepisom specustawy?
Względem pierwotnego brzmienia przepisów ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: Specustawa) doszło do znaczącego poszerzenia katalogu jej adresatów. W początkowym kształcie Specustawa regulowała zasady pobytu wyłącznie tych Ukraińców, którzy przedostali się do Polski bezpośrednio z terytorium okupowanej Ukrainy po 24 lutego 2022 roku. W wyniku przeprowadzonej nowelizacji zakres podmiotowy Specustawy został rozszerzony o osoby, których ścieżka podróży również wiodła przez inne państwa.
Od adresatów Specustawy należy rozróżnić osoby objęte hipotezą normy prawnej stanowiącej o uprawnieniu Ukraińca do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Uregulowanie zawarte w art. 39 Specustawy swoim zakresem obejmuje każdego obywatela Ukrainy, o ile jego pobyt w Polsce jest legalny bądź może być za taki uznany. W przeciwieństwie do większości uregulowań zawartych w omawianym akcie prawnym, podjęcie aktywności zawodowej jest całkowicie oderwane od terminu przybycia do Polski jak i powodu przebywania na jej terytorium. W praktyce będą to osoby, które przebywają w Polsce legalnie na podstawie polskiej wizy lub polskiej karty pobytu, na podstawie ważnej wizy lub ważnej karty pobytu wydanych przez inny kraj strefy Schengen lub na podstawie ruchu bezwizowego albo 15-dniowej zgody Komendanta Straży Granicznej na wjazd.
Zgłoszenie do PUP pracownika z Ukrainy
Pracodawca, na rzecz którego świadczona będzie praca przez obywatela Ukrainy, jest zobowiązany do powiadomienia o tym fakcie właściwy powiatowy urząd pracy. Zgłoszenia należy dokonać w ciągu 14 dni od momentu podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy. Właściwość powiatowego urzędu pracy winna zostać ustalona wedle siedziby lub miejsca zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi. Zgłoszenia pracownika można dokonać wyłącznie za pośrednictwem strony internetowej Powiatowego Urzędu Pracy – praca.gov.pl. Co szczególnie istotne w obliczu wydłużenia terminu z 60 do 90 dni do nadania nr PESEL obywatelowi Ukrainy – możliwość podjęcia zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej przez Ukraińca nie wymaga posiadania przez niego ww. nr ewidencyjnego.
Zgłoszenie pracownika powinno obejmować następujące informacje:
- informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy,
- dane osobowe obywatela Ukrainy,
- rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy,
- stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy,
- miejsce wykonywanej pracy.
Uwaga! Sposób sformułowania wymogów formalnych w ww. pkt 4 oraz 5 wskazuje, iż dokonywane przez pracodawcę zgłoszenie odnosi się do konkretnego stanowiska pracy powiązanego z jego ścisłą lokalizacją. Prowadzi to do wniosku, że każdorazowa modyfikacja tych czynników – zmiana stanowiska bądź rodzaju wykonywanych obowiązków oraz inne miejsce pracy – będzie wiązała się z koniecznością dokonania kolejnego zgłoszenia.
Dodatkowo, należy zauważyć, iż wyniki wykładni językowej oraz systemowej wewnętrznej Specustawy sugerują, że małżonkowie obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego 2022 roku, zaś ich pobyt jest związany z konfliktem zbrojnym w kraju – również będą mogli skorzystać z uproszczonej procedury zatrudniania cudzoziemców.
Specustawa milcząco traktuje pozostałe aspekty zatrudnienia Ukraińców co oznacza, że podlegają analogicznym zasadom jak obywatele Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto zatrudnieni obywatele Ukrainy nie są objęci bardziej dogodnymi warunkami zatrudnienia względem Polaków, lecz obowiązują ich te same warunki płacowe z uwzględnieniem posiadanych przez nich kwalifikacji czy stażu.
pomoc@pitax.pl