Spis treści
- Na czym polega podatek liniowy?
- Kto może wybrać podatek liniowy?
- Jak wybrać lub zmienić podatek liniowy?
- Kiedy podatek liniowy może się opłacać?
- Podatek liniowy a ulgi podatkowe
- Jaki formularz PIT przy podatku liniowym?
- Zaliczki na podatek liniowy
- Składka zdrowotna przy podatku liniowym
- Inne źródła przychodów a podatek liniowy
- Podsumowanie
Na czym polega podatek liniowy?
Podatek liniowy to forma opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej stałą stawką 19% (19%) – bez progów podatkowych i bez kwoty wolnej dla tego źródła dochodu.
Podatek liniowy obejmuje dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli podatnik wybrał zasady z art. 30c ustawy o PIT.
| Element | Podatek liniowy | Skala podatkowa |
|---|---|---|
| Stawka PIT | 19% (19%) | 12% i 32% |
| Progi podatkowe | Brak progów | Druga stawka od nadwyżki ponad 120 000 zł |
| Kwota wolna / kwota zmniejszająca | Nie stosuje się do dochodów liniowych | Kwota zmniejszająca: 3600 zł (w ramach zasad skali) |
| Rozliczenie roczne | PIT-36L | PIT-36 lub PIT-37 |
Dochód oznacza przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Podatek liniowy liczysz od dochodu według jednej stawki.
Kto może wybrać podatek liniowy?
Podatek liniowy wybierają osoby fizyczne, które uzyskują dochody z działalności gospodarczej (w tym w określonych spółkach) i dokonają wyboru tej formy opodatkowania.
- Opodatkuj dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
- Opodatkuj dochody z działów specjalnych produkcji rolnej.
- Rozlicz udział w spółkach osobowych (np. spółka jawna, partnerska, komandytowa), jeżeli wspólnik jest osobą fizyczną i osiąga dochód z tego tytułu.
Ograniczenie dotyczące byłego lub obecnego pracodawcy
Podatek liniowy nie ma zastosowania, jeżeli podatnik w roku podatkowym uzyskuje przychody z działalności ze świadczenia usług na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy, które odpowiadają czynnościom wykonywanym w ramach stosunku pracy (lub spółdzielczego stosunku pracy) w tym samym roku.
Ograniczenie dotyczy tego samego roku podatkowego i usług odpowiadających czynnościom ze stosunku pracy. Kluczowe znaczenie ma porównanie zakresu obowiązków z etatu i zakresu usług w działalności.
| Relacja z pracodawcą | Skutek dla podatku liniowego w tym roku |
|---|---|
| Świadczenie usług odpowiadających czynnościom z etatu (ten sam rok) | Brak prawa do opodatkowania liniowego w tym roku |
| Świadczenie usług o innym zakresie niż czynności z etatu | Możliwość stosowania podatku liniowego (jeżeli spełnione są pozostałe warunki) |
Jak wybrać lub zmienić podatek liniowy?
Wybór podatku liniowego następuje przez złożenie oświadczenia w terminie przewidzianym w ustawie o PIT. Oświadczenie składa się do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, a w praktyce często odbywa się to przez zgłoszenie/aktualizację w CEIDG.
- Złóż oświadczenie o wyborze podatku liniowego do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnąłeś pierwszy przychód z działalności w roku podatkowym.
- Złóż oświadczenie do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy przychód z działalności osiągnąłeś w grudniu.
- Zachowaj potwierdzenie złożenia oświadczenia (np. UPO przy wysyłce elektronicznej lub potwierdzenie przyjęcia wniosku w CEIDG).
Brak złożenia oświadczenia oznacza brak wyboru tej formy dla danego roku. Forma opodatkowania wynika z wyboru dokonanego w trybie ustawowym.
Kiedy podatek liniowy może się opłacać?
Podatek liniowy jest opłacalny najczęściej wtedy, gdy rozliczenie według stałej stawki 19% (19%) daje niższy łączny PIT niż rozliczenie według skali, po uwzględnieniu dostępnych ulg, kwoty zmniejszającej oraz innych elementów rozliczenia.
- Porównaj obciążenie PIT przy dochodzie znacząco powyżej 120 000 zł rocznie.
- Uwzględnij brak rozliczenia liniowych dochodów wspólnie z małżonkiem w tym samym zeznaniu.
- Uwzględnij brak zastosowania kwoty wolnej do dochodów liniowych.
Porównanie skali i liniowego opiera się na konkretnych liczbach: dochodzie, kosztach, ulgach i składkach. Wynik zależy od Twoich danych za 2025 r.
Podatek liniowy a ulgi podatkowe
Dochody opodatkowane podatkiem liniowym rozliczasz w PIT-36L. W tej części rozliczenia nie stosuje się rozwiązań właściwych dla skali podatkowej.
| Zakres | Dochody liniowe (PIT-36L) | Dochody na skali (PIT-36 / PIT-37) |
|---|---|---|
| Kwota wolna / kwota zmniejszająca | Nie stosuje się | Stosuje się (wg zasad skali) |
| Ulga na dzieci (ulga prorodzinna) | Nie obniża podatku od dochodów liniowych | Może obniżać podatek liczony wg skali |
| Odliczenia od dochodu (np. IKZE, darowizny – w granicach ustawowych) | Możliwe, jeśli spełnione są warunki odliczenia | Możliwe, jeśli spełnione są warunki odliczenia |
Elementy, których nie stosuje się do dochodów liniowych:
- Nie stosuj kwoty wolnej i kwoty zmniejszającej podatek do dochodów opodatkowanych liniowo.
- Nie rozliczaj podatku od dochodów liniowych wspólnie z małżonkiem w tym samym zeznaniu.
- Nie rozliczaj preferencji dla osoby samotnie wychowującej dziecko w odniesieniu do dochodów liniowych.
Odliczenia, które występują w rozliczeniach liniowych jako odliczenia od dochodu (zależnie od spełnienia warunków):
- Odlicz składki na ubezpieczenia społeczne, jeśli podlegają odliczeniu na gruncie ustawy o PIT.
- Odlicz część zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne do limitu 12 900 zł za 2025 r.
- Odlicz wpłaty na IKZE, jeżeli przysługuje Ci odliczenie w danym roku.
Jaki formularz PIT przy podatku liniowym?
Dochody z działalności opodatkowanej liniowo rozliczasz na formularzu PIT-36L. Zeznanie PIT-36L za 2025 r. składasz w terminie do 30 kwietnia 2026 r.
| Rodzaj dochodu / przychodu | Typowy formularz roczny | Forma opodatkowania |
|---|---|---|
| Działalność gospodarcza opodatkowana liniowo | PIT-36L | Podatek liniowy 19% |
| Praca / zlecenie / emerytura (typowo) | PIT-37 | Skala podatkowa |
| Działalność gospodarcza na skali | PIT-36 | Skala podatkowa |
| Sprzedaż akcji i innych papierów wartościowych | PIT-38 | Stawka 19% wg odrębnych zasad |
| Sprzedaż nieruchomości (w określonych przypadkach) | PIT-39 | Stawka 19% wg odrębnych zasad |
| Przychody na ryczałcie ewidencjonowanym | PIT-28 | Ryczałt (odrębne zasady) |
- Wyślij zeznanie elektronicznie.
- Złóż zeznanie papierowo (osobiście lub pocztą).
- Zachowaj potwierdzenie złożenia zeznania.
Rekomendacje PITax
Porównaj warianty „skala vs podatek liniowy vs ryczałt” na danych z 2025 r. i przygotuj zeznanie PIT-36L w PITax Twoje rozliczenie PIT.
Zaliczki na podatek liniowy
Podatek liniowy rozliczasz w trakcie roku zaliczkami. Zaliczkę liczysz od dochodu narastająco, a wpłaty realizujesz w terminach ustawowych.
| Tryb wpłacania zaliczek | Kto może stosować | Termin wpłaty |
|---|---|---|
| Miesięczny | Podatnicy rozliczający działalność (standard) | Do 20. dnia następnego miesiąca |
| Kwartalny | Mali podatnicy i osoby rozpoczynające działalność (wg ustawy) | Do 20. dnia miesiąca po kwartale |
| Zaliczka za grudzień / IV kwartał | Podatnicy miesięczni i kwartalni | Do 20 stycznia 2026 r. |
Kto jest „małym podatnikiem” na potrzeby zaliczek kwartalnych?
Mały podatnik to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (razem z kwotą należnego VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 2 000 000 euro (EUR). Równowartość w złotych ustala się według zasad wynikających z ustawy o PIT.
Zaliczki kwartalne nie przysługują każdemu. Status małego podatnika wynika z limitu 2 000 000 EUR oraz zasad przeliczenia na złote określonych w ustawie.
Składka zdrowotna przy podatku liniowym
Składka zdrowotna dla podatku liniowego wynosi 4,9% podstawy wymiaru, z zastrzeżeniem minimalnego poziomu wynikającego z przepisów o składce zdrowotnej.
| Element | Zasada |
|---|---|
| Stawka składki zdrowotnej | 4,9% podstawy wymiaru |
| Minimalny poziom składki | Nie mniej niż równowartość 9% minimalnego wynagrodzenia (wg przepisów) |
| Odliczenie w PIT liniowym | Odliczenie od dochodu do limitu 12 900 zł za 2025 r. |
Odliczenie składki zdrowotnej w podatku liniowym ma limit roczny i dotyczy składek zapłaconych w roku podatkowym (do wartości 12 900 zł za 2025 r.).
Inne źródła przychodów a podatek liniowy
Dochody opodatkowane podatkiem liniowym nie łączą się z dochodami z innych źródeł opodatkowanymi na zasadach odrębnych. Każde źródło rozliczasz według zasad przypisanych do danego rodzaju przychodu.
- Rozlicz dochody z pracy i umów cywilnoprawnych na zasadach skali podatkowej (typowo PIT-37).
- Rozlicz dochody kapitałowe, takie jak sprzedaż akcji, w PIT-38 według odrębnych zasad.
- Rozlicz sprzedaż nieruchomości w PIT-39, jeżeli podlega rozliczeniu w tym formularzu.
Podsumowanie
Podatek liniowy 19% zapewnia stałą stawkę podatku od dochodów z działalności, bez progów i bez kwoty wolnej dla tego źródła dochodu. Wybór tej formy wiąże się z ograniczeniami w preferencjach charakterystycznych dla skali podatkowej oraz z odrębnym rozliczeniem na PIT-36L.
- Sprawdź termin złożenia oświadczenia o wyborze podatku liniowego w roku, w którym uzyskujesz pierwszy przychód z działalności.
- Policz podatek i składki przy Twoich danych za 2025 r.
- Dobierz właściwe formularze PIT dla poszczególnych źródeł przychodów.
Źródła:
- art. 30c oraz art. 9a ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.),
- art. 9a ust. 2 i art. 9a ust. 2b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.),
- art. 44 ust. 3g i art. 44 ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.),
- art. 5a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.),
- art. 79a ust. 1 i art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146 z późn. zm.).
