Reforma systemu podatkowego
W miniony czwartek przedstawiono nowelę ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, którą sygnalizowaliśmy w artykule Likwidacja ulgi dla klasy średniej, obniżka PIT i inne zmiany w systemie podatkowym. Wśród najważniejszych zmian prezentowanych przez projekt ustawy znalazły się w szczególności obniżka stawki PIT z 17% do 12% oraz możliwość ujmowania w rozliczeniu podatkowym składki zdrowotnej. Nie sposób jednak pominąć faktu, iż ustawodawca wyraźnie odstąpił od nieustannego poprawiania błędów popełnionych na etapie wprowadzania Polskiego Ładu. Zmieniona postawa legislatora przejawia się między innymi w likwidacji następujących rozwiązań wprowadzonych w tym roku do systemu podatkowego:
- ulga dla klasy średniej,
- ulga abolicyjna,
- ulga „Pałacyk+”.
Ulga dla klasy średniej
Głównym założeniem ulgi dla klasy średniej było zrekompensowanie określonej grupie podmiotów braku możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku. Wskazana preferencja podatkowa została dedykowana osobom:
- zatrudnionym na podstawie umowy o pracę bądź stosunku pokrewnego,
- będącymi przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą i rozliczający się na zasadach ogólnych według skali podatkowej.
Obiekcje dotyczące kształtu ulgi dla klasy średniej sprowadzały się głównie do jej kwotowego sformułowania oraz zawiłości związanych z jej obliczaniem. Ponadto wystąpienie losowych sytuacji życiowych (takich jak choroba, ciąża itp.) oraz zmiana statusu zawodowego pracownika (np. awans wiążący się z podwyżką, przyznanie różnego rodzaju premii) mogły pozbawić podatnika możliwości skorzystania z niej.
Mając na uwadze problematyczność sformułowania ulgi dla klasy średniej, projektowana nowelizacja zakłada jej likwidację od 1 lipca 2022 roku. Mimo tego część podatników wciąż będzie mogła skorzystać z usuwanej preferencji podatkowej. Będzie to dotyczyć osób, którym kalkulacja ulgi dla klasy średniej przyniesie korzystne rozliczenie podatkowe względem rachunku nieuwzględniającego tego odliczenia.
Abolicja podatkowa
Przepisy dotyczące tzw. abolicji podatkowej zakładały, że podatnik mógł zgłosić dotychczas nieopodatkowany dochód lub składniki swojego majątku unikając niekorzystnych dla niego sankcji. Preferencyjność tego rozwiązania przejawiała się tym, że od zgłoszonej wartości, podatnik zobowiązany byłby do zapłaty podatku w wysokości 8% dochodu lub 2% od majątku. Jakkolwiek ustawodawca nie powziął wątpliwości natury konstytucyjnej w chwili wprowadzania tychże przepisów do systemu podatkowego, na chwilę obecną postanowił odstąpić od możliwości skorzystania z tego rozwiązania przez podatników z uwagi na treść ustawy zasadniczej. Pierwotnie możliwość skorzystania z tzw. abolicji podatkowej miała zostać udostępniona podatnikom od początku października 2022 roku.
Ulga na zabytki - tzw. „Pałacyk+”
Pomimo że ulga „Pałacyk+” nie stanowiła elementu „Polskiego Ładu” obejmującego znaczną część podatników, to jednak jest tą preferencją podatkową, która wzbudziła najwięcej emocji społecznych. Rozwiązanie to zostało dedykowane właścicielom zabytkowych nieruchomości i koncentrowało się głównie w zapisach art. 26hb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przywołanym przepisie wskazano, że odliczeniu mogą podlegać:
- wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej przeznaczony na remonty budynku wpisanego do rejestru zabytków lub ewidencji zabytków;
- wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane poprawiające stan zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków;
- wydatki na nabycie zabytku nieruchomego lub udziału w takim zabytku pod warunkiem, że podatnik poniósł na nieruchomość wydatki wspomniane w punkcie poprzednim (uwaga: ten rodzaj odliczenia dotyczy tylko zabytków wpisanych do rejestru).
Co szczególnie istotne, wartość nakładów, o których mowa w powyższych pkt 1 oraz 2 mogły obniżyć podstawę opodatkowania aż o połowę, przy czym nie towarzyszył temu żaden limit kwotowy. W odniesieniu natomiast do pkt 3 – nabycia nieruchomości objętej później pracami konserwatorskimi, restauratorskimi lub budowlanymi – został wprowadzony limit, jednakże mógł on wynieść aż 500 000 zł.
Rozszerzenie projektu nowelizacji
Na chwilę obecną projekt noweli ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest na etapie konsultacji społecznych, jednakże już zapowiedziano kolejne etapy jego rozbudowywania oraz aktualizacje treści innych ustaw podatkowych. Omawiane rozwiązania podatkowe mają zacząć obowiązywać wraz z 1 lipca 2022 roku.
Nie do końca znany jest jednak krańcowy termin obowiązywania ulgi "Pałacyk+" z uwagi na rozbieżności zawarte w procedowanym akcie. Projekt ustawy kres preferencji podatkowej datuje na koniec I półrocza 2022 roku, zaś uzasadnienie do projektu wskazuje na koniec roku.