Spis treści
- Kwota wolna od podatku
- Przychody do 85 528 zł – kiedy nie będzie podatku?
- Które źródła przychodu nie podlegają opodatkowaniu PIT?
Kwota wolna od podatku
Kwota wolna od podatku od 2022 r. (obowiązująca również w 2025 r.)
Kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł dochodu rocznego u podatników rozliczających dochody według skali podatkowej (zeznania PIT-36 i PIT-37). Kwota wolna działa przez kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 3600 zł rocznie.
| Element | Wartość | Co oznacza w praktyce |
|---|---|---|
| Kwota wolna od podatku | 30 000 zł / rok | Dochód do 30 000 zł jest efektywnie nieopodatkowany w skali podatkowej. |
| Kwota zmniejszająca podatek | 3600 zł / rok | Podatek obliczony według skali obniżasz maksymalnie o 3600 zł. |
| Stawka w I progu | 12% | Dotyczy dochodu powyżej 30 000 zł do 120 000 zł. |
| Stawka w II progu | 32% | Dotyczy dochodu powyżej 120 000 zł. |
Kwota wolna obejmuje tylko rozliczenie według skali podatkowej:
| Forma opodatkowania | Zeznanie roczne | Kwota wolna |
|---|---|---|
| Skala podatkowa | PIT-36, PIT-37 | Tak |
| Podatek liniowy | PIT-36L | Nie |
| Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych | PIT-28 | Nie |
| Karta podatkowa | (brak zeznania rocznego PIT w tej formie) | Nie |
Dochód nie wyższy niż 30 000 zł nie zwalnia automatycznie ze złożenia zeznania. Zeznanie roczne składa się m.in. wtedy, gdy występują przychody z kilku źródeł, działalność gospodarcza albo odliczenia i ulgi podatkowe.
Przykład:
Pani Katarzyna w 2025 r. uzyskała dochód 40 000 zł z umowy o pracę (PIT-37). Podatek oblicza według skali, a następnie pomniejsza o kwotę zmniejszającą 3600 zł.
Kwota wolna od podatku od 1 października 2019 r. do 31 grudnia 2021 r.
W latach 2019, 2020 i 2021 kwota zmniejszająca podatek zależała od wysokości dochodu. Poniższe zasady są istotne przy korektach rozliczeń za te lata.
| Dochód roczny | Kwota wolna | Kwota zmniejszająca podatek |
|---|---|---|
| do 8 000 zł | 8 000 zł | 1 360 zł |
| od 8 000 zł do 13 000 zł | malejąca | 1 360 zł – [834,88 zł × (podstawa obliczenia podatku – 8 000 zł) ÷ 5 000 zł] |
| od 13 000 zł do 85 528 zł | (wynikająca z kwoty zmniejszającej) | 525,12 zł |
| od 85 528 zł do 127 000 zł | malejąca | 525,12 zł – [525,12 zł × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł] |
| powyżej 127 000 zł | brak | 0 zł |
Korekta zeznania za 2019, 2020 lub 2021 r. jest możliwa na zasadach Ordynacji podatkowej, w granicach terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
Przychody do 85 528 zł – kiedy nie będzie podatku?
Podatku PIT nie ma od przychodów objętych zwolnieniami „PIT-0” do limitu 85 528 zł rocznie, jeśli spełniasz warunki konkretnego zwolnienia.
| Zwolnienie (potocznie „PIT-0”) | Kogo obejmuje | Przykładowe przychody | Limit |
|---|---|---|---|
| Ulga dla młodych | osoby do 26. roku życia | umowa o pracę, umowa zlecenia | 85 528 zł / rok |
| Ulga na powrót | osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski | m.in. praca, zlecenia, działalność (zgodnie z warunkami ulgi) | 85 528 zł / rok |
| Ulga dla rodzin 4+ | rodzice/opiekunowie co najmniej 4 dzieci | m.in. praca, zlecenia, działalność (zgodnie z warunkami ulgi) | 85 528 zł / rok |
| Ulga dla pracujących seniorów | osoby w wieku emerytalnym, które nie pobierają emerytury | m.in. praca, zlecenia, zasiłek macierzyński, działalność (zgodnie z warunkami ulgi) | 85 528 zł / rok |
Łączny limit zwolnień PIT-0 wynosi 85 528 zł w roku podatkowym. Jeśli spełniasz warunki dwóch lub więcej zwolnień jednocześnie, suma przychodów zwolnionych nadal mieści się w jednym limicie 85 528 zł, a nadwyżka podlega opodatkowaniu.
Zwolnienia PIT-0 obejmują przede wszystkim przychody z:
- stosunku pracy i stosunku służbowego,
- umów zlecenia (określonych w art. 13 ustawy o PIT),
- zasiłku macierzyńskiego,
- w wybranych przypadkach także z działalności gospodarczej (zależnie od zwolnienia).
Zwolnienia PIT-0 nie obejmują m.in. przychodów z umowy o dzieło i większości przychodów z kapitałów pieniężnych.
Po przekroczeniu limitu 85 528 zł nadal uwzględniasz kwotę wolną 30 000 zł, jeśli nadwyżka jest opodatkowana według skali podatkowej.
Które źródła przychodu nie podlegają opodatkowaniu PIT?
Źródła przychodu nie podlegają opodatkowaniu PIT, gdy ustawa o PIT wyłącza je z opodatkowania albo zwalnia je z podatku. W praktyce najczęściej występują 3 sytuacje: zwolnienie wprost w ustawie, brak źródła przychodu w rozumieniu ustawy, albo podatek zryczałtowany pobrany przez płatnika.
| Sytuacja | Co oznacza | Przykłady (co najmniej 3) |
|---|---|---|
| Zwolnienie z PIT | Ustawa o PIT zwalnia przychód z podatku (często z limitem). | świadczenia rodzinne (np. zasiłek rodzinny, zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne), świadczenie wychowawcze 800+, Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO) |
| Brak opodatkowania z powodu upływu czasu | Sprzedaż nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu ustawy o PIT. | sprzedaż prywatnej nieruchomości po 5 latach, sprzedaż udziału w nieruchomości po 5 latach, sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu po 5 latach; sprzedaż rzeczy ruchomych po 6 miesiącach (np. samochodu, sprzętu RTV, mebli) |
| Zryczałtowany podatek pobrany przez płatnika | Płatnik pobiera podatek i przychodu nie wykazuje się w rocznym zeznaniu. | odsetki od lokat bankowych, odsetki od rachunków bankowych, dochody z niektórych inwestycji rozliczanych podatkiem u źródła |
Świadczenia i zasiłki socjalne
Podatku PIT nie ma od wielu świadczeń wypłacanych na podstawie ustaw socjalnych. Do najczęstszych należą:
- świadczenia z pomocy społecznej (np. zasiłek celowy, okresowy, stały),
- świadczenia rodzinne (np. zasiłek rodzinny i dodatki),
- świadczenie wychowawcze 800+,
- Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO).
Świadczeń zwolnionych z PIT nie wykazuje się w rocznym zeznaniu podatkowym.
Wybrane przychody pracownicze
Zwolnienia w PIT obejmują także część świadczeń związanych z zatrudnieniem, zwykle do limitów ustawowych:
- diety i inne należności za podróże służbowe (zwolnienie do limitów),
- świadczenia i ekwiwalenty związane z BHP i odzieżą roboczą,
- wybrane świadczenia finansowane z ZFŚS (zwolnienie do limitu),
- wybrane środki z urzędu pracy na rozpoczęcie działalności gospodarczej (zwolnienie w określonych przypadkach).
Świadczenia edukacyjne
Zwolnienia z PIT obejmują m.in. wybrane stypendia i nagrody, jeśli spełniają warunki ustawowe (np. źródło finansowania, regulamin, limit).
Część przychodów kapitałowych i inwestycyjnych
Brak PIT albo brak obowiązku wykazania w zeznaniu występuje w kilku typowych sytuacjach:
- sprzedaż prywatnej nieruchomości po 5 latach od końca roku nabycia lub wybudowania – nie powstaje przychód do opodatkowania i nie składa się PIT-39 (12),
- sprzedaż rzeczy ruchomych po 6 miesiącach od końca miesiąca nabycia – nie powstaje przychód do opodatkowania (np. samochodu, sprzętu RTV, mebli),
- odsetki od lokat i rachunków bankowych – są opodatkowane zryczałtowanym podatkiem 19% pobieranym przez płatnika i nie wykazuje się ich w zeznaniu rocznym.
Niektóre przychody osób fizycznych
Zwolnienia z PIT obejmują także m.in.:
- wybrane zapomogi i świadczenia z organizacji pożytku publicznego (w granicach zwolnień ustawowych),
- alimenty – w zakresie zwolnień przewidzianych w ustawie o PIT (w tym limit 700 zł miesięcznie dla alimentów na rzecz innych osób niż dzieci),
- wybrane odszkodowania i zadośćuczynienia, gdy wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów.
Emerytury i renty
Emerytury i renty podlegają opodatkowaniu PIT, a jednocześnie ustawa przewiduje zwolnienia i preferencje w ściśle określonych przypadkach, w tym zwolnienie PIT-0 dla pracujących seniorów do limitu 85 528 zł rocznie, jeśli spełnione są warunki ulgi.
Źródła:
- art. 10 ust. 1, art. 13, art. 21 ust. 1, art. 21 ust. 44, art. 27 ust. 1, art. 30a ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.),
- art. 2 ust. 1 oraz art. 5 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1208 z późn. zm.),
- art. 4 ust. 1 oraz art. 5 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1576 z późn. zm.),
- art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 883 z późn. zm.),
- art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1214 z późn. zm.),
- art. 70 § 1 oraz art. 81 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 z późn. zm.).
