Podatnik zapyta skarbówkę o księgowość

Spis treści

1. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – czego dotyczy?
2. Gwarancja poprawności działań podatnika
3. Zakres przedmiotowy indywidualnych interpretacji podatkowych
4. Ewidencja podatkowa – czy można o nią zapytać we wniosku?

Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – czego dotyczy?

W 2022 roku nie maleją wątpliwości związane ze stosowaniem prawa podatkowego. Nabierają ich już nie tylko sami podatnicy, lecz również księgowi oraz doradcy podatkowi. Wraz ze wzrostem poziomu skomplikowania regulacji podatkowych i ich zależności ze sposobami ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych z coraz większym zainteresowaniem spotyka się instytucja indywidualnych interpretacji podatkowych.
Indywidualna interpretacja przepisów prawa podatkowego jest wydawana w ramach odrębnego postępowania przez powołany do tego organ interpretacyjny. Jest on zobowiązany do udzielenia prawidłowej i wyczerpującej informacji w zakresie wykładni oraz zastosowania prawa podatkowego na gruncie opisanego przez podatnika zaistniałego bądź przewidywanego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Gwarancja poprawności działań podatnika

Wyróżniającą cechą indywidualnej interpretacji podatkowej jest pełnienie przez nią funkcji gwarancyjnej dla rozliczeń podatnika. Moc ochronna interpretacji przejawia się w neutralizacji ryzyka podatkowego związanego z realizacją przez podatnika czy płatnika praw i obowiązków wynikających z ustaw podatkowych. Podatnik stosujący się do stanowiska organu podatkowego nie podlega opodatkowaniu na innych zasadach aniżeli te, które zostały wytyczone przez treść interpretacji. Organ zobowiązany do udzielenia interpretacji przepisów prawa podatkowego na gruncie danego stanu faktycznego może dokonać zmiany poglądu wyłącznie w drodze zmiany interpretacji indywidualnej.

Stanowisko organu podatkowego w interpretacji indywidualnej ma charakter wiążący, o ile nie zmieni się stan prawny, na gruncie którego została ona wydana oraz gdy wszystkie elementy opisywanego stanu faktycznego pozostają tożsame z rzeczywistymi zdarzeniami.

Zakres przedmiotowy indywidualnych interpretacji podatkowych

Oś sporu pomiędzy podatnikami a fiskusem stanowi zakres przedmiotowy indywidualnych interpretacji podatkowych. Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 oraz 2a Ordynacji podatkowej (dalej: OP) interpretacja indywidualna może dotyczyć wyłącznie przepisów prawa podatkowego z wyjątkiem regulacji:

• Dotyczących właściwości – odnosi się to do właściwości rzeczowej oraz miejscowej, a ponadto zakresu uprawnień, jak i obowiązków poszczególnych organów podatkowych.
• Mających na celu przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania – dotyczy to wykładni przepisów i wywiedzenia normy prawnej, której zastosowanie mogłoby prowadzić do nadużycia przepisów prawa podatkowego, prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej lub podejmowania działań w sposób sztuczny, lub bez uzasadnienia ekonomicznego.

Ewidencja podatkowa – czy można o nią zapytać we wniosku?

Mimo że nie znajduje to wyrazu w ww. katalogu wyłączeń – organy coraz częściej odmawiają wydania interpretacji indywidualnych w sytuacji, gdy odpowiedź na zapytanie podatnika musiałaby uwzględniać sposób dopełniania przez niego obowiązków ewidencyjnych. W uznaniu fiskusa należy dokonać wyraźnego rozgraniczenia pomiędzy: przepisami dotyczącymi rachunkowości a „przepisami prawa podatkowego”, o których mowa w przywołanych powyżej art. 14b § 1 oraz 2a OP.

W ocenie autora niniejszego artykułu powyższa teza prezentowana przez organy administracji skarbowej nie znajduje uzasadnienia w przepisach prawa. Skoro bowiem naczelnym celem interpretacji indywidualnej jest przedstawienie wnioskodawcy sposobu stosowania przez niego prawa podatkowego w danym stanie faktycznym, to niemożliwe jest dokonanie analizy, która ograniczałaby się wyłącznie do ustaw stanowiących o obowiązkach i uprawnieniach podatnika. Innymi słowy, nie sposób uznać, że przedmiotem interpretacji indywidualnej mogą być wyłącznie przepisy materialnego prawa podatkowego (rozstrzygające o obowiązkach i prawach podatnika), czyli np. ustawa o PIT czy ustawa o CIT, gdyż stanowią wtórny efekt stosowania przepisów „niepodatkowych".

Indywidualnej interpretacji podatkowej powinny podlegać wszystkie te przepisy, które mają kluczowe znaczenie dla ustalenia, czy szereg danych czynności wywiera wpływ na obowiązek podatkowy wnioskującego. W tym przypadku należy uznać, że również przepisy stanowiące o sposobie prowadzenia ewidencji przez podatnika – o ile rzutują na jego końcowy rachunek podatkowy – będą zawierały się w zakresie przedmiotowym interpretacji.

Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, z czego przywołania wymaga np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 stycznia 2022 r. o sygn. akt II FSK 1158/19.
We wskazanym orzeczeniu Sąd uznał, iż potrzeba analizy przepisów ustawy o rachunkowości w zakresie, w jakim jest to konieczne do wykładni przepisów materialnego prawa podatkowego, nie może stanowić o niemożności wydania interpretacji ze względu na to tylko, że przepisy ustawy o rachunkowości nie są ściśle kwalifikowane jako przepisy podatkowe.

Wyżej wskazane wnioski należy odnieść również do możliwości uzyskania potwierdzenia wyboru właściwej stawki podatku w przypadku np. podatników zryczałtowanego podatku dochodowego. Szerzej na ten temat pisaliśmy w artykule Potwierdzenie wybrania właściwej stawki ryczałtu w 2022 roku.