Jesteś tutaj: Strona główna Poradnik Sytuacje podatkowe Rozliczenie straty powstałej w wyniku wojny

Rozliczenie straty powstałej w wyniku wojny

▪ 4 marca 2022 r. ▪ Zaktualizowano: 16 listopada 2023 r. ▪ Autor: Mateusz Musiał

Zmagania zbrojne w Ukrainie nie ustają. Niewątpliwie przedłużający się konflikt będzie rzutował na gospodarkę, w tym również na indywidualną sytuację małych i średnich przedsiębiorstw. Czy rozliczenie straty z przyczyn zaistniałych za wschodnią granicą kraju jest możliwe?

Rozliczenie straty powstałej w wyniku wojny

Spis treści

  1. Kiedy powstaje strata podatkowa?
  2. Jak rozliczyć stratę podatkową?
  3. Kiedy nie rozliczymy straty?

Kiedy powstaje strata podatkowa?

W pierwszej kolejności należy przedstawić jakimi cechami musi charakteryzować się strata podatkowa, której wartość można uwzględnić w kosztach uzyskania przychodu. W świetle ugruntowanego orzecznictwa sądowoadministracyjnego oraz stanowiska organów podatkowych możliwość pomniejszenia przychodu o wartość straty istnieje w razie kumulatywnego spełnienia następujących warunków:

Strata musi być związana z całokształtem prowadzonej działalności – oznacza to, że strata w środkach obrotowych przedsiębiorcy musi stanowić normalne następstwo prowadzonej działalności w danej branży. W tym kontekście należy uznać, iż inne będą okoliczności powstania straty w branży spożywczej, inne zaś dla dystrybutora sprzętu elektronicznego.

Powstanie straty musi stanowić rezultat niezawinionego działania podatnika – na gruncie analizowanego zagadnienia nie ulega wątpliwości, że strata podatkowa będąca wynikiem działań zbrojnych w Ukrainie nie należy do sfery wpływów podatnika. Należy jednak zwrócić uwagę, iż niewystarczające jest zakwalifikowanie jakiejkolwiek straty powstałej od 24 lutego 2022 roku do momentu zakończenia działań zbrojnych na wschodniej granicy jako stratą wynikającej z konfliktu w Ukrainie. Celem uwzględnienia jej w kosztach uzyskania przychodu należy wykazać związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wojną w Ukrainie a powstałą stratą.

Przykład:

Polski przedsiębiorca jest eksporterem artykułów spożywczych na terenie Ukrainy. Głównymi jego kontrahentami są trzy przedsiębiorstwa umiejscowione w środkowej części Ukrainy. W wyniku zaistniałego konfliktu zbrojnego nie doszło do dostaw towarów na teren wschodniego sąsiada. Produkty spożywcze będące przedmiotem transakcji miały krótki termin przydatności, w związku z czym nie nadają się do dalszej odsprzedaży przez polskiego przedsiębiorcę. Dlatego należy uznać, iż strata powstała w ten sposób jest wynikiem niezawinionego działania przedsiębiorcy.

Właściwe udokumentowanie straty – uznanie wydatków za ciężar kosztów uzyskania przychodu każdorazowo winno być należycie udokumentowane. Oznacza to, że na potrzeby kontroli przedsiębiorca winien przedstawić umowę zawartą z kontrahentem na terenie Ukrainy, korespondencję z nim prowadzoną oraz potwierdzenie dokonania zamówienia towarów będących przedmiotem straty. Przedsiębiorca winien wykazać, iż konkretne towary będące przedmiotem rozliczanej straty stanowiły przedmiot transakcji z ukraińskim podmiotem, nie zaś z polskim kontrahentem, z którym zamówienie nie doszło do realizacji. Ponadto należy wskazać, że wykazywaniu straty winna towarzyszyć taka dokumentacja, jak np. protokół z zaistniałej straty, przyczyny jej powstania itp.

Konieczność podjęcia właściwych działań zabezpieczających przed powstaniem straty – celem spełnienia tego warunku, przedsiębiorca musi wykazać, iż spełnia standardy należytej staranności i dbałości o zabezpieczenie transakcji oraz jej przedmiotu.

Przykład:

Polski przedsiębiorca jest eksporterem wyrobów mięsnych na terenie Ukrainy. Transakcja, której przedmiotem były wyroby polskiego eksportera, nie doszła do skutku w wyniku braku kontaktu z kontrahentem z Ukrainy. Towar będący przedmiotem transakcji nie nadawał się jednak do odsprzedaży innemu przedsiębiorstwu z uwagi na brak przechowywania go we właściwych warunków – w rezultacie doszło do zepsucia towarów w krótszym terminie, aniżeli przy jego właściwym zabezpieczeniu. W takim wypadku warunek dotyczący powzięcia działań zabezpieczających przed powstaniem straty nie został spełniony.

Jak rozliczyć stratę podatkową?

Zasady rozliczania straty dla większości przedsiębiorców określa art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT). Zgodnie z jego brzmieniem, podatnik może w ramach danego źródła przychodów uwzględnić wysokość straty, która została poniesiona w danym roku podatkowym. W takiej sytuacji podatnikowi przysługuje możliwość:

  1. obniżenia dochodu uzyskanego z danego źródła przychodu w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych. Należy mieć na uwadze, że w takim wypadku kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty albo
  2. obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych. Pomniejszenie dochodu nie może w takim przypadku przekroczyć kwoty 5 000 000 zł. Nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach pięcioletniego okresu. Ponadto kwota obniżenia w którymkolwiek roku z tego okresu nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.

Kiedy nie rozliczymy straty?

Należy mieć na uwadze wyłączenia z możliwości uwzględnienia straty wedle reguł wskazanych powyżej zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o PIT. Zasady te nie będą miały zastosowania w sytuacji, gdy straty powstały:

  • z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych,
  • z odpłatnego zbycia walut wirtualnych,
  • z niezrealizowanych zysków,
  • ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego, z wyjątkiem strat z odpłatnego zbycia akcji.

Specjalista ds. postępowań sądowo-administracyjnych 

mateusz.musial@pitax.pl

Mateusz Musiał

Doświadczenie zawodowe zdobywał współpracując z kancelariami doradztwa podatkowego oraz sprawując samodzielną obsługę prawną podmiotów gospodarczych i osób fizycznych. Specjalizuje się w postępowaniach podatkowych, egzekucyjnych przed administracją skarbową oraz sądowoadministracyjnych. Aktywnie uczestniczył w opracowywaniu strategii procesowych oraz analizie transakcji pod kątem występowania ryzyka podatkowego. (...)

Darmowe rozliczenie Bezpieczna wysyłka Wsparcie ekspertów Średnia ocena 12 lat na rynku 5 razy więcej ulg

Zalety rozliczenia PIT
z PITax.pl

Zaleta PITax.pl

korzystne rozliczenie – podpowiadamy jak zapłacić możliwie niski podatek

Zaleta PITax.pl

system zgodny z najnowszymi przepisami podatkowymi

Zaleta PITax.pl

z weryfikatorem poprawności wprowadzonych danych

Zaleta PITax.pl

z oficjalnym Urzędowym Poświadczeniem Odbioru (UPO)

Sprawdź najwyżej oceniany w Polsce program do rozliczeń PIT

PITax.pl Łatwe Podatki to wygodny, szybki i darmowy sposób na Twoje PITy.

Rozlicz PIT Online

Program ten umożliwia swobodny wybór i przekazanie 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych wybranej Organizacji Pożytku Publicznego.

Pomoc Techniczna

  • 534 30 50 40
  • pn-pt 9:00 – 12:00
  • ikona emailpomoc@pitax.pl

Krajowa Informacja Skarbowa

  • 22 330 0 330
  • pn-pt 8:00 – 18:00