Spis treści
- Dzierżawa jako osobne źródło przychodu w PIT
- Dzierżawa gruntów rolnych na cele rolnicze
- Dzierżawa gruntów rolnych na cele nierolnicze
Dzierżawa jako osobne źródło przychodu w PIT
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 693 Kodeksu cywilnego w przypadku umowy dzierżawy dochodzi do oddania dzierżawcy określonej rzeczy do używania i jednocześnie dzierżawca ten jest uprawniony do pobierania pożytku. Natomiast wydzierżawiający ma prawo pobierać ustalony czynsz. W konsekwencji umowa dzierżawy jest typem umowy o charakterze odpłatnym.
Klasycznym przykładem dzierżawy jest umowa obejmująca grunty rolne. Dzierżawca jest w takim przypadku uprawniony do pobierania pożytków, czyli płodów rolnych.
W kontekście prawa podatkowego wskażmy, że dzierżawa stanowi osobne źródło przychodów określone w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy PIT. Przepis ten stanowi, że źródłami przychodów są m.in. dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również, jeżeli przedmiotem tychże umów jest gospodarstwo rolne lub jego składniki na cele nierolnicze.
Zwróćmy zatem uwagę, że powyższy przepis odnosi się także do dzierżawy gospodarstwa rolnego i jego składników.
W rozumieniu ustawy PIT umowa dzierżawy generuje przychód podatkowy. Taki przychód może także powstać w przypadku dzierżawy gruntów rolnych.
Dzierżawa gruntów rolnych na cele rolnicze
Przywołany art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy PIT wskazuje, że dzierżawa stanowi przychód podatkowy, jeżeli odbywa się na cele nierolnicze.
Trzeba tutaj wskazać, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej.
Ustawa PIT określa także, co należy rozumieć poprzez działalność rolniczą.
Otóż zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy PIT działalnością rolniczą jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych, a także na hodowli i chowie zwierząt.
Zgodnie z przedstawioną wyżej definicją działalności rolniczej, podstawową jej cechą jest uzyskiwanie produktów w stanie nieprzetworzonym, pochodzących z uprawy (produkty roślinne), chowu lub hodowli (produkty zwierzęce).
Natomiast przychody, które jedynie pośrednio wiążą się z działalnością rolniczą albo też są produktem ubocznym takiej działalności nie stanowią przychodów z działalności rolniczej w rozumieniu prawa podatkowego.
Tak więc, aby przychód z dzierżawy gruntów rolnych nie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to przedmiotem dzierżawy musi być gospodarstwo rolne lub jego składniki i w wyniku zawartej umowy musi być wykorzystywane na cele rolnicze.
Aby takie grunty stanowiły gospodarstwo rolne, muszą zostać spełnione wymogi postanowień powołanego już art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, tzn. musi to być obszar gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy.
W konsekwencji dzierżawa gruntów rolnych, stanowiących część gospodarstwa rolnego, na cele rolnicze nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT.
Takie stanowisko potwierdza np. interpretacja Dyrektora IS w Poznaniu z dnia 07.02.2013 r., nr ILPB2/415-1014/12-4/AJ, gdzie czytamy, że skoro podatnik podpisał umowę dzierżawy, której przedmiotem są grunty stanowiące gospodarstwo rolne i zgodnie z umową, na wydzierżawionych gruntach dzierżawca ma zajmować się produkcją rolniczą polegającą na uprawie roślin, to dzierżawa gruntów stanowiących gospodarstwo rolne na cele działalności rolniczej nie stanowi dla wydzierżawiającego źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Dzierżawa gruntów rolnych na cele rolnicze nie generuje obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Dzierżawa gruntów rolnych na cele nierolnicze
Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja, gdy dochodzi do dzierżawy gruntów rolnych na cele inne niż rolnicze. W takim przypadku wynagrodzenie z tego tytułu będzie stanowić przychód podatkowy podlegający pod regulacje ustawy PIT.
W tym miejscu przypomnijmy, że zgodnie z art. 9a ust. 6 ustawy PIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. przychód ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy PIT jest opodatkowany ryczałtem ewidencjonowanym.
W konsekwencji rolnik oddający w dzierżawę grunt rolny np. na cele instalacji paneli fotowoltaicznych będzie z tego tytułu opłacał ryczałt ewidencjonowany wg stawki 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł, a od nadwyżki ponad tę kwotę ryczałt wynosić będzie 12,5% przychodów.
Obecnie jest to jedyna dopuszczalna forma opodatkowania dzierżawy prywatnej niezwiązanej z działalnością gospodarczą, co oznacza, że podatnik nie musi dokonywać zawiadomienia o wyborze tej formy opodatkowania.
Dzierżawa gruntów rolnych na cele nierolnicze stanowi źródło przychodu w rozumieniu ustawy PIT. Wydzierżawiający opłaca z tego tytułu podatek w formie ryczałtu ewidencjonowanego.
Jak widać z przedstawionych wyjaśnień, kwestia opodatkowania gruntu rolnego podatkiem PIT zależy przede wszystkim od przeznaczenia gruntu. Jeżeli będą to cele rolnicze, to obowiązek w zakresie podatku PIT nie powstaje. Z przeciwną sytuacją będziemy mieli do czynienia, gdy dzierżawa odbywać się będzie na cele inne niż rolnicze.
pomoc@pitax.pl