Spis treści
- Czym różni się IKE i IKZE?
- Bezpieczna emerytura
- Co to jest IKE?
- Co to jest IKZE?
- Limity wpłat na IKE i IKZE w 2025 r.
- Jak działa ulga podatkowa w IKZE?
- Jak wypłacić środki z IKE?
- Jak wypłacić środki z IKZE?
- Co oznacza wcześniejszy zwrot z IKE i IKZE?
Czym różni się IKE i IKZE?
| Cecha | IKE | IKZE |
|---|---|---|
| Korzyść podatkowa przy wpłacie | Brak odliczenia od dochodu | Odliczenie wpłat od dochodu w zeznaniu rocznym (do limitu) |
| Wiek wypłaty w standardowym trybie | 60 lat albo 55 lat przy uprawnieniach emerytalnych (z dodatkowymi warunkami) | 65 lat (z dodatkowymi warunkami) |
| Podatek przy wypłacie po spełnieniu warunków | Zwolnienie z PIT dla dochodów spełniających warunki | 10% podatku od wypłaty (ryczałt) |
| Wcześniejsza wypłata | Możliwy zwrot lub częściowy zwrot; podatek 19% od dochodu (zysku) | Możliwy zwrot; przychód rozliczany jako „inne źródła” według zasad ogólnych |
IKE i IKZE nie gwarantują zysku. Wynik oszczędzania zależy od wybranej instytucji, kosztów (opłat) i sposobu inwestowania środków.
Bezpieczna emerytura
Wysokość przyszłej emerytury z systemu publicznego zależy m.in. od długości pracy, wysokości składek i zasad obowiązujących w momencie przejścia na emeryturę. III filar, w tym IKE i IKZE, działa jako dobrowolne uzupełnienie oszczędności emerytalnych i pozwala odkładać środki na własnych zasadach, z przewidzianymi w przepisach konsekwencjami podatkowymi.
IKE i IKZE to narzędzia do długoterminowego oszczędzania, w których kluczowe znaczenie ma limit wpłat, warunek wieku oraz sposób opodatkowania wypłaty lub zwrotu.
Co to jest IKE?
IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) to forma oszczędzania w III filarze prowadzona przez instytucję finansową. Na IKE gromadzisz środki w ramach rocznego limitu wpłat, a opodatkowanie zależy od tego, czy wypłacasz środki po spełnieniu warunków, czy dokonujesz wcześniejszego zwrotu.
IKE możesz prowadzić w różnych formach, zależnie od oferty instytucji finansowej, na przykład jako rachunek w domu maklerskim, rachunek w funduszu inwestycyjnym, rachunek bankowy lub w ramach ubezpieczenia z funduszem kapitałowym.
Przepisy przewidują ograniczenia dotyczące gromadzenia oszczędności na więcej niż jednym IKE. Przy zawieraniu umowy składasz oświadczenie dotyczące posiadania IKE.
Co to jest IKZE?
IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) to forma oszczędzania w III filarze, która daje korzyść podatkową na etapie wpłat. Wpłaty na IKZE możesz odliczyć od dochodu w zeznaniu rocznym, w granicach limitu obowiązującego w danym roku.
IKZE działa długoterminowo: środki wypłacasz standardowo po spełnieniu warunków wieku i stażu wpłat. Wypłata po spełnieniu warunków podlega 10% podatkowi (ryczałt), a zwrot przed spełnieniem warunków rozlicza się na zasadach ogólnych.
Limity wpłat na IKE i IKZE w 2025 r.
Limit wpłat na IKE i IKZE jest określany co roku w przepisach. Limit dotyczy łącznej kwoty wpłat w danym roku, niezależnie od tego, w jakiej formie prowadzisz konto.
| Rodzaj limitu | Limit w 2025 r. | Kogo dotyczy |
|---|---|---|
| Limit wpłat na IKE | 26 019 zł | Oszczędzających na IKE |
| Limit wpłat na IKZE | 10 407,60 zł | Osoby nieprowadzące działalności gospodarczej |
| Limit wpłat na IKZE | 15 611,40 zł | Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą |
Jak działa ulga podatkowa w IKZE?
Ulga podatkowa w IKZE polega na tym, że wpłaty na IKZE odliczasz od dochodu w zeznaniu rocznym, do wysokości limitu. Odliczenie zmniejsza podstawę opodatkowania, a realna oszczędność podatkowa zależy od formy opodatkowania i stawki podatku, według której rozliczasz dochody.
- Zsumuj wpłaty na IKZE z roku podatkowego, do limitu dla 2025 r.
- Wykazuj odliczenie w zeznaniu rocznym zgodnie z zasadami dla wybranej formy opodatkowania.
- Zachowaj dokumenty potwierdzające wpłaty na wypadek weryfikacji rozliczenia.
Odliczenie dotyczy wpłat faktycznie dokonanych w roku podatkowym i nie obejmuje kwot, które zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie.
Jak wypłacić środki z IKE?
Wypłata z IKE jest możliwa po osiągnięciu wieku 60 lat albo po nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55 lat, przy spełnieniu warunku dotyczącego historii wpłat. Przepisy przewidują także wypłatę na rzecz osoby uprawnionej po śmierci oszczędzającego.
- Złóż wniosek o wypłatę po ukończeniu 60 lat albo po ukończeniu 55 lat i uzyskaniu uprawnień emerytalnych.
- Spełnij warunek historii wpłat: dokonuj wpłat co najmniej w 5 latach kalendarzowych albo wpłać ponad połowę wartości wpłat odpowiednio wcześniej.
- Wybierz tryb wypłaty: jednorazowo albo w ratach.
Dochody z tytułu oszczędzania na IKE mogą korzystać ze zwolnienia z PIT, jeśli spełniasz warunki wypłaty przewidziane w przepisach.
Jak wypłacić środki z IKZE?
Wypłata z IKZE jest możliwa po ukończeniu 65 lat i po dokonywaniu wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych. Wypłata po spełnieniu warunków podlega 10% podatkowi od przychodu. Przepisy przewidują także wypłatę na rzecz osoby uprawnionej po śmierci oszczędzającego.
- Złóż wniosek o wypłatę po ukończeniu 65 lat.
- Potwierdź historię wpłat: dokonuj wpłat co najmniej w 5 latach kalendarzowych.
- Rozlicz 10% podatek od wypłaty, który pobiera się od przychodu z IKZE.
Co oznacza wcześniejszy zwrot z IKE i IKZE?
Zwrot oznacza wypłatę środków przed spełnieniem warunków wypłaty emerytalnej. Zwrot zmienia skutki podatkowe, ponieważ przepisy przewidują odmienne zasady dla wypłaty „emerytalnej” i dla zwrotu.
- Rozlicz zwrot z IKZE jako przychód z innych źródeł w zeznaniu rocznym.
- Rozlicz zwrot z IKE z uwzględnieniem 19% podatku od dochodu (zysku) z tytułu zwrotu.
- Uwzględnij, że wcześniejszy zwrot przerywa długoterminowy cel oszczędzania i zwykle zmniejsza efektywność podatkową.
W IKZE przepisy rozróżniają „wypłatę” (po spełnieniu warunków) i „zwrot” (przed spełnieniem warunków). Te dwa zdarzenia mogą być opodatkowane w różny sposób.
Odpowiedz na serię prostych pytań i PITax wyśle Twój PIT do urzędu skarbowego!
PIT w kilka minut
Rekomendacje PITax
Porównaj opłaty i zasady inwestowania w instytucjach prowadzących IKE i IKZE, sprawdź limit wpłat przed końcem roku oraz wybierz rozwiązanie zgodne z celem: zwolnienie podatkowe przy wypłacie (IKE) albo odliczenie wpłat od dochodu (IKZE).
Źródła:
- art. 2, art. 13 i art. 13a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 707),
- art. 7 ust. 1, art. 34 ust. 1, art. 34a ust. 1 i art. 37 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 707),
- art. 26 ust. 1, art. 21 ust. 1 i art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.),
- art. 30a ust. 1 i art. 30a ust. 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.),
- art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.).
